piątek, 29 czerwca 2018

MÓZGOWA LITERATURA, CZ.6 - "Po pierwsze nie szkodzić"



Czas na kolejną, tym razem nieco inną odsłonę "Mózgowej literatury". Czemu inną? Ano, dlatego że książka, którą dziś opisze przedstawia nieco inne spojrzenie na mózg, aniżeli poprzednio recenzowane pozycje. Można rzec, że tym razem spojrzymy na mózg z typowo fizycznego punktu widzenia. Mniej będzie o funkcjonowaniu i rozwijaniu zdolności umysłowych. "Po pierwsze nie szkodzić" - bo o niej mowa, to książka która 2-3 lata temu okazała się prawdziwym bestsellerem. Ja sięgnąłem po nią przed kilkoma dniami i zdecydowanie tej decyzji nie żałuję. 

Henry Marsh to wybitny, brytyjski neurochirurg. Na operowaniu mózgów i wycinaniu ich guzów zjadł zęby. Na bazie swoich wieloletnich, zawodowych doświadczeń postanowił napisać książkę - przedmiot dzisiejszej recenzji.  

Lektura podzielona została na rozdziały, z których każdy opisuje historię pewnego przypadku, lub wydarzeń mających miejsce w określonej lokalizacji i czasie. Co charakterystyczne – za tytuły rozdziałów służą głównie rodzaje guzów, z którymi przyszło się mierzyć Marshowi. Samo to skłania w pewien sposób do refleksji i uświadamia z iloma to potwornościami musi stykać się ktoś wykonujący profesję neurochirurga. Znajdziemy tu więc cały "inwentarz" nowotworów mózgu - od tzw. szyszyniaków, przez  różnego rodzaju oponiaki i tętniaki, a na gruczolakach skończywszy. To co stanowi o sukcesie tej książki to z pewnością fakt, że pomimo wszystkich medycznych niuansów i terminów, jej język jest bardzo przystępny i zachęcający do pospiesznego zapoznawania się z kolejnymi stronami lektury. Tego typu książek jest jednak bardzo mało i Marsh stworzył swego rodzaju unikat. Na ogół temat neurochirurgii wydaje się być zrozumiały (choćby w minimalnym stopniu) tylko dla nielicznych, wtajemniczonych jednostek. Tymczasem, w "Po pierwsze nie szkodzić" stykamy się z niezwykle wciągającą, lekarską opowieścią, w której nie brak jest zwykłych, ludzkich wątków. Tu medyczne niuanse i skomplikowane operacje przeplatają się z realiami szarej, zwykłej codzienności. Marsh połączył i wyważył to wszystko w niezwykle zgrabny sposób. 

Książka ta wywołuje dość silne emocje. Kiedy czytamy o historiach śmiertelnie chorych, jawi się nam obraz zwykłych ludzi – takich jak my. Ludzi, którzy pomimo swej "normalności" zostali zaskoczeni przez brutalne koleje życia. Sprawia to, że losy bohaterów nie są dla nas obojętne, i z uwagą śledzimy ich dalsze historie - które kończą się różnie. Z pewnością jednym z dominujących uczuć, towarzyszących lekturze tej książki jest współczucie. I to zarówno dla pacjentów, jak i operującego ich Marsha. Autor wielokrotnie ukazuje, że w jego zawodzie równie trudny jak same operacje  - jest kontakt z cierpiącymi, oraz ich rodzinami. Wyrzuty sumienia, nieudane operacje, pretensje rodzin i zawód pacjentów - to wszystko jest chlebem powszednim dla praktykującego neurochirurga. Nie ma nieomylnych lekarzy i ta książka pokazuje to bardzo dobrze. Do przetrwania w tym zawodzie trzeba niezwykle twardej psychiki, a taką z pewnością posiada emerytowany już Marsh. Wielki podziw dla autora - zarówno za lata bezcennej i piekielnie trudnej pracy, jak i za opisanie tego w bardzo przystępny i intrygujący sposób, w swojej książce. 

"Po pierwsze nie szkodzić" to z pewnością pozycja nieprzeciętna i unikatowa. Nieprzypadkowo została okrzyknięta jedną z najważniejszych książek 2015, według "New York Timesa". W czasach, gdy tak modna jest nagonka na lekarzy, stanowi ona swego rodzaju przeciwwagę i bardzo możliwe, że niejednemu otworzy oczy, lub przynajmniej zmieni w pewnym stopniu punkt widzenia. Polecam ją jednak każdemu - zarówno tym "niezrównoważonym" w swoich poglądach, jak i po prostu osobom, które chciałyby spędzić czas na intrygującej, stymulującej mózg lekturze. 

MÓZGOWA LITERATURA, CZ.1 "Mózg. 41 największych mitów":

MÓZGOWA LITERATURA, CZ.2 "Mózg rządzi. Twój niezastąpiony narząd":

MÓZGOWA LITERATURA, CZ.4 "Mózg. Granica życia i śmierci":

MÓZGOWA LITERATURA, CZ.5 "Mózg. Opowieść o nas":
http://radzioactive.blogspot.com/2018/05/mozgowa-literatura-cz5-mozg-opowiesc-o.html

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz